Richard Serra, Minimalizm, Süreç Sanatı
Döneminin en önemli sanatçılarından olan Richard Serra minimalist ve yenilikçi heykel anlayışıyla bu akımın önde gelen isimlerinden olmuştur. 1938 San Francisco doğumlu sanatçı California Üniversites’inde eğitim görmüştür. Daha sonra Yale Üniversitesi’nde eğitime devam eden sanatçı bu okuldaki arkadaşlarının sanat hayatını çok etkilediğini ve bakış açısının oluşmasındaki önemli bir faktör olduğunu vurgulamıştır. Gerçekten de sınıf arkadaşlarının tamamı Amerika’daki sanat ortamında faal olmuş insanlardır. Sanatçı mimariye yakınlığını da arkadaşları sayesinde edinmiştir.
Serra soyut dışavurumculuğun biçime ve duyguya aşırı tepki verdiğini düşünenlerdendir. Bu yüzden eserlerinde nesnenin nesne olma özelliğine dikkat çekmek ister. Sembolik anlatımları minimuma indirerek salt heykeli yaratır. Minimalizmin yanı sıra süreç sanatıyla da ilgilenen sanatçı eserlerin yaratılış süreçlerini de sanatına katmıştır. Hatta odasının kenarlarına eritilmiş kurşun fırlatmıştır. Eserleri için olmazsa olmaz etkenlerden biri de yer çekimidir. Dünyayı ağırlık ve yer çekimiyle algıladığımızı düşünen sanatçı mimiklerimiz de, hareketlerimiz de, her dönüşümüz de, attığımız her adımda yer çekimsel yükün üzerimizde bir iz bıraktığına inanmaktadır. Serra’nın eserlerini bir rota izleyerek etrafını dolaşmak zorundasınız, bu parça kendi mekanında sizi buna zorluyor. Parça değiştikçe, siz de değişmek zorundasınız, ya adımlarınızı hızlandıracaksınız ya da tahmin etmediğiniz yollara sapacaksınız. Kesinlikle yön duygunuzu kaybedeceksiniz, dolayısıyla kuzeye mi güneye mi gittiğinizi bilemeyeceksiniz. İşe yetişme vakti geldiğinde bedensel ritminizin denklemine bir de zaman boyutu katılacak. Deneyimlediğiniz zaman değişecek.
Serra bu durumla ilgili ”Bir parçayı alacak olursanız, onunla ilgili en ilginç şey onun ağırlığını hissetmiyor olmanızdır. Gerçekten de ağırlığı asla hissetmezsiniz ve parça sizi bu yolla harekete geçirir. Parçanın hızına ayak uydurmak zorundasınızdır. NJ-1 ve NJ-2, Torqued Ellipses’in çoğundan daha hızlıdır, çünkü bu parçalarda dönme momenti yoktur. Onlar sadece düz düzlemlerdir, yassı düzlemler.”
Yazar: Duygu GENÇER
